ท่านทราบหรือไม่ว่าโรคหลอดเลือดสมอง หรือที่หลายคนเรียกกันว่าโรคอัมพฤกษ์ อัมพาตนั้นเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้คนไทยเสียชีวิตและพิการกันเป็นจำนวนมาก จากสถิติของประเทศไทยในปีพ.ศ.2557 จะพบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง 3 ถึง 4 คนในคนไทยทุกๆ 1000 คน และมีผู้ที่เสียชีวิตจากโรคนี้ 2 ถึง 3 คนทุกๆชั่วโมง อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยได้รับการรักษาที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพจากทีมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องก็จะสามารถช่วยลดการเสียชีวิตและพิการจากโรคร้ายนี้ได้

2 สาเหตุหลัก จุดเริ่มต้น...ที่หลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมอง เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ซึ่งมีสาเหตุใหญ่ๆ อยู่ 2 อย่าง

1. สมองขาดเลือดไปเลี้ยง (Acute ischemic stroke) ซึ่งอาจเกิดจาก

• หลอดเลือดที่เลี้ยงสมองมีการเสื่อม เกิดการแข็งตัวค่อยๆ ตีบลงจนอุดตันในที่สุด
• มีลิ่มเลือดหรือก้อนไขมันหลุดจากหัวใจหรือหลอดเลือดแดงใหญ่ที่คอ ไหลไปอุดตันหลอดเลือดในสมอง
• ความดันเลือดลดต่ำลงจนไปเลี้ยงสมองไม่พอ

2. เลือดออกในสมอง (Acute hemorrhagic stroke) ในตำแหน่งต่างๆ

• เลือดออกในสมอง (Intracerebral hemorrhage) จากการแตกของหลอดเลือดในสมอง ซึ่งอาจเริ่มจากมีความดันโลหิตสูงเป็นระยะเวลานาน
• ทำให้หลอดเลือดเล็กๆ ในสมองมีการเปลี่ยนแปลง อาจมีการโป่งพองของผนังหลอดเลือดแล้วแตกในที่สุด
• เลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง ( Subarachnoid hemorrhage) จากการแตกของหลอดเลือดโป่งพองที่ฐานสมอง

อาการแบบนี้...ระวัง ?อัมพฤกษ์ อัมพาต เฉียบพลัน?

• แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก ไม่มีแรงยกแขน กำมือไม่ได้ ของหลุดจากมือ ไม่มีแรงเดิน เดินเซ ยกขาไม่ขึ้น กระดกเท้าไม่ได้
• หน้าเบี้ยว ปากเบี้ยว หลับตาไม่สนิทข้างเดียว กินน้ำน้ำก็ไหลจากมุมปาก
• พูดไม่ชัด พูดอ้อแอ้คล้ายคนเมาเหล้า นึกคำไม่ออก ใช้คำพูดผิด หรือบางรายอาจพูดไม่ได้เลย
• ฟังคนพูด (ภาษาไทย) ฟังไม่ออก ถามอย่างตอบอย่าง
• ชาใบหน้า ชาครึ่งซีกร่างกาย คล้ายถูกฉีดยาชา
• เห็นภาพซ้อน มองเห็นซีกเดียวของลานสายตา เดินชนของ
• ขับรถชนรถคันอื่นหรือของที่ตั้งไว้ข้างถนน (จากการมองไม่เห็นด้านข้าง)
• กลืนไม่ได้ กลืนลำบาก สำลักน้ำหรือแม้แต่น้ำลายตัวเอง
• อยู่ๆ ก็ปวดศีรษะรุนแรงแบบไม่เคยเป็นมาก่อนในชีวิต มักร่วมกับมีการอาเจียน
• เวียนศีรษะบ้านหมุน นานมากกว่า 5 นาที โดยไม่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนท่าทาง มักเป็นร่วมกับการเดินเซ

ถ้ามีอาการเหล่านี้เมื่อไหร่ ให้รีบส่งโรงพยาบาลที่มีประสาทแพทย์เฉพาะโรคหลอดเลือดสมองโดยเร็วที่สุด เพราะผู้ป่วยที่มีอาการของโรคหลอดเลือดสมองต้องได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด ภายในเวลา 4 ชั่วโมงครึ่งหลังจากที่เริ่มมีอาการ

นพ. สุรัตน์ บุญญะการกุล

ผู้อำนวยการศูนย์โรคหลอดเลือดสมอง

โรงพยาบาลพญาไท 1

Phyathai Call Center 1772