โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต 120 นาที มาทัน โอกาสรอดสูงกว่า

ในปัจจุบันนี้ มีผู้ป่วยจำนวนมากเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เนื่องจากหลอดเลือดสมองตีบ ตัน แตก และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความพิการนี้เกิดได้โดยไม่เลือกหน้า ไม่ว่าคุณจะร่ำรวย ยากจน เพศหญิง เพศชาย แม้แต่นักการเมือง ดารา นักร้อง ที่เด่นดัง หรือเป็นเพียงชาวบ้านธรรมดาทั่วไป

กระทรวงสาธารณสุข เตือนประชาชนให้ระวังโรคหลอดเลือดสมองตีบ ตัน แตก ซึ่งในประเทศไทยมีแนวโน้มของสถิติสูงขึ้น พบว่าปี 2556 มีผู้ป่วยกว่า 2 แสนราย เสียชีวิตกว่า 5 หมื่นราย เฉลี่ยชั่วโมงละ 6 ราย (ทุก 10 นาทีเสียชีวิต 1 ราย) ส่วนรายที่รอดชีวิตจำนวนมากเป็นภาระของครอบครัวในระยะยาว เนื่องจากมีความพิการ ดังนั้น ความรู้เท่าทันโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต จึงเป็นโอกาสทองสำคัญที่จะทำให้เรารอดพ้นจากภาวะอัมพฤกษ์ อัมพาตได้

โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต คืออะไร?

นพ. สุรัตน์ บุญญะการกุล ผู้อำนวยการศูนย์โรคหลอดเลือดสมอง โรงพยาบาลพญาไท 1 ได้อธิบายถึงความหมายของ โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ไว้ว่า

อัมพฤกษ์ หมายถึง อาการอ่อนแรงของแขนขา พอขยับมือได้แต่ไม่มีแรงพอที่จะหยิบจับสิ่งของทำให้ของหลุดมือบ่อยๆ พอจะขยับขาได้แต่ไม่มีแรงเดิน หรือเดินได้ต้องใช้เครื่องช่วยพยุง
อัมพาต หมายถึง แขนขาไม่มีแรง ขยับไม่ได้ ยกไม่ได้ กระดิกนิ้วไม่ได้ อาจเป็นซีกใดซีกหนึ่งหรือทั้งสองซีก

ทั้งนี้ ผู้ป่วยโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ไม่ได้มีความผิดปกติเฉพาะแขนขาเท่านั้น แต่ยังมีความผิดปกติอื่นๆร่วมด้วย เช่น การกลืน การพูด และความเข้าใจภาษาที่บกพร่อง เป็นต้น

เพราะสาเหตุใด จึงทำให้เป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ?

สาเหตุสำคัญของความพิการรุนแรงมาจากโรคหลอดเลือดสมองเป็นความผิดปกติของหลอดเลือดแดงในสมอง ทำให้สมองขาดเลือด ขาดออกซิเจน จนสูญเสียหน้าที่ แบ่งได้ 3 ประเภท ดังนี้

หลอดเลือดสมองตีบแข็ง เกิดจากการสะสมของไขมันที่ผนังด้านในของหลอดเลือดแดง ทำให้ตีบแข็ง สูญเสียความยืดหยุ่นมีปัจจัยเสี่ยงมาจาก การสูบบุหรี่ การรับประทานอาหารไขมันสูง ไม่ออกกำลังกาย มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง
หลอดเลือดสมองอุดตัน เกิดจากลิ่มเลือดที่หลุดลอยมาตามกระแสเลือดจากอวัยวะอื่นๆ มาอุดตันที่หลอดเลือดในสมอง เช่น ลิ่มเลือดจากหัวใจ ในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ เป็นต้น
หลอดเลือดสมองแตก ทำให้มีเลือดออกและทำให้ความดันในสมองเพิ่มขึ้น ทำให้เซลล์สมองบริเวณรอบๆถูกทำลาย ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของภาวะนี้ ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งคนส่วนใหญ่มักไม่รู้ว่าตนเองเป็นโรคความดันโลหิตสูงเพราะไม่มีอาการผิดปกติ หรือบางรายรู้ว่าตนเองเป็นโรคความดันโลหิตสูงแต่ไมได้รักษาอย่างเหมาะสม

ปัจจัยเสี่ยงใด ที่ทำให้เป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ?

นพ. สุรัตน์ บุญญะการกุล ผู้อำนวยการศูนย์โรคหลอดเลือดสมอง โรงพยาบาลพญาไท 1 ได้อธิบายถึงปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ว่า ส่วนใหญ่แล้วก็คือปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคของหลอดเลือดสมองนั่นเอง ซึ่งมีหลายปัจจัย ดังนี้

เมื่ออายุมากขึ้นหลอดเลือดมีความเสื่อมสภาพตามอายุ อุบัติการณ์จะเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น
ความดันโลหิตสูง (มากกว่าหรือเท่ากับ 140/90 มม.ปรอท) ทำให้ผนังหลอดเลือดอ่อนแอ เพิ่มโอกาสของการเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
การสูบบุหรี่จัด ทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่ดี และปริมาณออกซิเจนในเลือดลดลง
โรคเบาหวาน โดยเฉพาะผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี ทำให้หลอดเลือดเสื่อมสภาพ น้ำตาลในเลือดสูง ทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่ดี